Ο ΛΑΘΟΣ" ΜΠΑΜΠΟΥΛΑΣ"

Από νωρίς η γνωριμία με τα μαθηματικά
Έγκαιρη απομυθοποίηση των δυσκολιών

Ένα από τα μαθήματα που δημιουργεί πρόβλημα σε αρκετούς μαθητές και μαθήτριες καθόλη τη διάρκεια της σχολικής τους διαδρομής και αποτελεί συχνά λόγο να εγκαταλείψουν το όνειρο να σπουδάσουν κάτι που πραγματικά επιθυμούν, είναι τα μαθηματικά. Τα μαθηματικά πολλές φορές αντιμετωπίζονται ως «μπαμπούλας», λόγω της υποτιθέμενης δυσκολίας τους. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή δεν είναι μόνο στρεβλή αλλά μπορεί να αποβεί και καταστροφική για το επαγγελματικό μέλλον ενός νέου ανθρώπου.
Σε αντίθεση με όσους κινδυνολογούν περί δυσκολίας τους, τα μαθηματικά βοηθούν στην ανάπτυξη της συλλογιστικής ικανότητας και της κριτικής σκέψης, ειδικά όταν η μαθηματική εκπ/ση αρχίζει από την ηλικία των 4ετών, με παιχνίδια και ασκήσεις δεξιοτήτων και συνεχίζεται στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου.

«Όλες οι μελέτες έδειξαν ότι, τα παιδιά στις ηλικίες από 4 έως 8ετών έχουν τη δυνατότητα και τη δυναμική να αναπτύξουν πολύ πιο σημαντικές μαθηματικές έννοιες από όσες πιστεύαμε τα προηγούμενα χρόνια. Πολύ συχνά, οι δυσκολίες των παιδιών στα μαθηματικά οφείλονται σε μια κακή εκκίνηση. Αν η μαθηματική εκπ/ση έχει δομηθεί σε λάθος βάση, στην ηλικία των 13ετών η μάχη είναι χαμένη. Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι γονείς αγωνίζονται να καλύψουν, όπως μπορούν, αυτές τις δυσκολίες των παιδιών τους στα μαθηματικά, με 'ιδιαίτερα' μαθήματα και φροντιστήρια στις μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ είναι πιο σημαντικό να έχει το παιδί τους από νωρίς ένα καλό νηπιαγωγό και ένα καλό δάσκαλο στην αρχή της σχολικής του ζωής. Η μαθηματική εκπ/ση δεν ενδιαφέρεται πια να αναπτύξει ξερές γνώσεις, αλλά να αναπτύξει έναν τρόπο σκέψης και ικανότητες», επεσήμανε η καθηγήτρια του ΑΠΘ, κ. Μ. Τζεκάκη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή το 33ο Συνέδριο της Διεθνούς Ομάδας για την Ψυχολογία της Μαθηματικής Εκπ/σης, οι εργασίες του οποίου άρχισαν στις 19 Ιουλίου 2009 στη Θεσσαλονίκη.

Τα αποτελέσματα ερευνών που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο επιβεβαιώνουν τη σημαντική ανάπτυξη που μπορούν να έχουν τα μικρά παιδιά σε διάφορους τομείς, με τις κατάλληλες διδακτικές προσεγγίσεις. Έτσι, το 60% - 70% των παιδιών καταφέρνει να λύσει συνδυαστικά προβλήματα με τη χρήση κατάλληλων παιχνιδιών και υπολογιστών και το 50% να εκφράσει σημαντικές μαθηματικές ιδέες και να δίνει εξηγήσεις.

Τα παιδιά αναπτύσσουν από νωρίς σημαντικές ιδέες χωρικής αναπαράστασης με τα κατάλληλα παιχνίδια και πετυχαίνουν να λύνουν αντίστοιχα προβλήματα, με παιχνίδια ρομποτικής. Γενικότερα, βελτιώνουν τις ικανότητες τους και τις στρατηγικές σε σημαντικές μαθηματικές ιδέες ή διαδικασίες.

Παιδιά από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και κορίτσια περιλαμβάνονται στους μαθητές που αποτυγχάνουν στα μαθηματικά, τόνισε ο αναπληρωτής καθηγητής στη Διδακτική των Μαθηματικών στο ΔΠΘ, κ. Χ. Σακονίδης, παρουσιάζοντας αποτελέσματα του Πιλοτικού Προγράμματος «Ενισχυτικής Διδασκαλίας 1997-2000» και του Προγράμματος «Εκπ/ση Μουσουλμανοπαίδων 2002-04 & 2005-07»: «Η μάθηση και η διδασκαλία στην τάξη των μαθηματικών είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες διαδικασίες, πολύ περισσότερο, σε μια τάξη με μαθητές από διαφορετικές κοινωνικές, πολιτισμικές, γλωσσικές και άλλες ταυτότητες. Η διδασκαλία σε αυτές τις τάξεις είναι σημαντικό να βασίζεται στην αξιοποίηση της μητρικής γλώσσας των μαθητών, στην εξασφάλιση της πρόσβασης στη γλώσσα της διδασκαλίας των μαθηματικών, όπως και στις σχέσεις που διαμορφώνονται μέσα στην τάξη», εξήγησε ο κ. Χ. Σακονίδης.

Και στα 2 προγράμματα το υλικό αξιοποιήθηκε ενισχυτικά, εκτός του κανονικού προγράμματος του σχολείου, από εκπ/κούς που επιμορφώθηκαν και ήταν, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ίδιοι που δίδασκαν τα μαθηματικά και στο πρωινό πρόγραμμα.

Συνολικά, το υλικό αξιοποιήθηκε από περίπου 1000 μαθητές και 100 εκπ/κούς Δημοτικών Σχολείων και Γυμνασίων στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, την Αλεξανδρούπολη και το Βόλο μέσω του Προγράμματος «Πιλοτικά Προγράμματα» και από περίπου 800 μουσουλμάνους μαθητές και 25 εκπ/κούς 15 Γυμνασίων των νομών Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου μέσω του Προγράμματος «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων».

Η μέχρι σήμερα ανάλυση των δεδομένων, που συγκεντρώθηκαν για την αξιολόγησή τους έδειξε ότι:
Η απόλυτη πλειοψηφία των μαθητών, που συμμετείχαν (περίπου 3 στους 4) αντιλαμβάνονταν τα μαθηματικά ως έναν "κόσμο" άσχετο με το δικό τους και έτσι, για να μάθουν μαθηματικά, θα έπρεπε να τα αποσυνδέσουν από την πραγματικότητά τους.
Η προσέγγιση των μαθηματικών, που ενθάρρυνε τη συνεργασία, λειτούργησε σχεδόν λυτρωτικά για πολλούς μαθητές, που άρχισαν να τα βλέπουν θετικά.
Παρά την αρχικά επιφυλακτική στάση των εκπ/κών προς τη διδακτική προσέγγιση που προτεινόταν, σχεδόν 2 στους 3 από αυτούς διατύπωσαν θετικές έως πολύ θετικές εκτιμήσεις κατά την τελική φάση υλοποίησης των παρεμβάσεων.
Εξάλλου, τα αποτελέσματα ερευνητικού προγράμματος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για τη διερεύνηση της χρήσης Η/Υ στη διδασκαλία της Γεωμετρίας, στην Α/θμια εκπ/ση έδειξαν ότι οι επιδόσεις των μαθητών βελτιώθηκαν σημαντικά.
Η έρευνα διήρκεσε περίπου 4χρόνια 2004-08 και συνεχίζεται με άλλες μορφές: «Οι μαθητές χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές για την επίλυση γεωμετρικών προβλημάτων, εργάστηκαν δηλαδή σε ένα περιβάλλον που προσέφερε πολύ περισσότερες δυνατότητες από το τυπικό 'περιβάλλον', που περιλαμβάνει το τετράδιο, τον πίνακα και μερικά γεωμετρικά όργανα. Καθώς ο ηλεκτρονικός υπολογιστής εκτελεί πολύ εύκολα εργασίες που είναι χρονοβόρες για τον άνθρωπο, όπως μέτρηση επιφανειών, αριθμητικούς υπολογισμούς, σχεδίαση γεωμετρικών σχημάτων, προσφέρει νέες δυνατότητες, που δεν υπάρχουν στο χαρτί και βοηθά τους μαθητές να αναπτύξουν εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης των προβλημάτων. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες έλυσαν όλα τα προβλήματα και βρήκαν τα σωστά αποτελέσματα. Σημαίνει, όμως, ότι οι επιδόσεις τους βελτιώθηκαν σημαντικά και επιπλέον υπήρξαν οφέλη, που δε μετρώνται άμεσα», ανέφερε ο καθηγητής του τμήματος Εκπ/κής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κ. Β. Δαγδιλέλης.

ΠΗΓΗ: e-Emph@sis